داروهای گیاهی و طب سنتی

گیاه دارویی سرخاب کولی (Phytolacca americana)

گیاه دارویی سرخاب کولی (Phytolacca americana)

گیاه دارویی سرخاب کولی،خواص درمانی سرخاب کولی،سرخاب کولی، گیاهان دارویی

گیاه سرخاب به خانواده فیتولاکاسه تعلق دارد. علفی، پایا، با ارتفاع حدود ۳ متر بومی شمال آمریکا(جنوب غربی کانادا و ایالت های ویرجینا فلوریدا ایالت متحده آمریکا) است و به فراوانی در سواحل دریای خزر می روید. برگهای این گیاه متناوب، بیضی شکل، بدون دندانه، فاقد تار با پهنک کامل بدون گوشوارک، با گل های سفید و یا سفید مایل به صورتی و میوه های به رنگ بنفش مایل به سیاه ارغوانی شبیه خوشه انگور می باشد . این گیاه اثرات متعدد درمانی در اختلالات گوارشی (ایجاد تهوع، استفراغ و اثر مسهلی)، روماتیسم مزمن و ضد میکروارگانیزمی (ضد میکروبی و ضد ویروسی) و کاهش آلودگی های قارچی و تحریک سیستم ایمنی دارد . در تحقیقات اخیر، وجود کدورت یا اختلالات کبدی گزارش شده است که برای اثبات فرضیه سمیت بافت کبدی به مطالعات تکمیلی نیاز است. دو تری ترپن ساپونینی فیتولاکتوکسین(Phytolactoxin) و فیتولاکسی ژنین (Phytolaccigenin) به عنوان عامل عمده سمیت شناسایی شدند. از طرفی میتوژن های گیاهی (PWM=Pokeweed mitogen) مانند Lectins به احتمال زیاد در سمیت کبدی دخالت دارند.

توکسین ها و میتوژن های گیاهی روی سلول های پارانشیمال کبدی و یا به طور غیر مستقیم از طریق مواد میانجی آزاد شده از سلول های غیر پارانشیمال کبدی مثل کوپفر کبدی عمل می کنند و منجر تغییرات هیستو پاتولوژیک می شوند که اغلب در منطقه ۳ لوب کبدی مشاهده می شود . برای ارزیابی سمیت کبدی عوامل مختلفی از قبیل: بررسی تغییرات پروتئین تام، تغییرات آنزیماتیک (ALT/AST)، سنجش میزان ذخایر گلوتاتیون، ریز بینی نمونه ها و بررسی آسیب های بافتی قابل بررسی هستند. آنزیم های ترانس آمیناز هر چند اختصاصی نیستند ولـــی در بسیاری از آسیب های کبدی افزایش می یابند که ذخائر گلوتاتیون برای خنثی سازی متابولیت های الکتروفیل کفایت نمی کند و با پراکسیداسیون غشاء چرب میتوکندری و لیزوزوم، آنزیم ها آزاد سازی می شوند.

اثرات سمی گیاه و فرایند سرطان زای آن کاربردهای متعدد و بهینه درمانی آن را با شک و تردید توأم می کند و نظارت و کنترل و محدود کردن مصرف آن را ضروری می نماید. به منظور ارزیابی سریع و نسبتاً دقیق میزان سمیت عصاره متانولی و عصاره آبی گیاه از سیستم پرفیوژن کبد جدا شده موش صحرایی که به حالت طبیعی و فیزیولوژیک شباهت زیادی دارد استفاده می شود. در این سیستم سلول های کبدی به طور مستقیم در مجاورت غلظت های مختلفی از عصاره متانولی و عصاره آبی گیاه قرار می گیرد. (اجزاء پلاسما و ارگان های مجاور و هورمون های موضعی روی سیستم پـــرفیوژن تأثیر چندانی ندارند) و در فاصله زمانی بسیار کوتاه مطالعه سمیت کبدی امکان پذیر می شود.

خواص درمانی

۱. ریشه این گیاه سمی است. ابتدا چند آب جوشانده بیرون ریخته شود سپس استفاده گردد. اگر چنان‌چه بر اثر بی‌احتیاطی استفاده شد جهت رفع مسمومیت آن شیر بنوشند.
۲. جهت جلوگیری از بزرگ شدن غده تیروئید برگ‌های سبز این گیاه را مانند سبزی خوردن می‌توان همراه غذا مصرف نمود.
۳. برای جلوگیری از سفت شدن کبد و رفع آن از برگ‌های این گیاه استفاده می‌شود.
۴. جهت درمان حالت صفراوی از سبزی این گیاه استفاده شود.
۵. میوه این گیاه ضد یبوست می‌باشد ولی نباید در خوردن آن افراط کرد.
۶. همچنین از برگهای جوان آن که محتوی ویتامین C می باشد بعنوان سبزی مصرف می شود.


گیاه دارویی سرخاب کولی،خواص درمانی سرخاب کولی،سرخاب کولی، گیاهان دارویی

اندام مورداستفاده

ریشه خشک شده :


امروز به عنوان تصفیه کننده لنف ، مخصوصا درتب غده ای والتهاب لوزه ، به کار می رود و می توان آن را برای درمان ماستیت به کار برد وداروهای روماتیسم اضافه کرد . کاربردخارجی آن برای بیماری های پوستی عفونی مانند جرب وکچلی قارچی پوست است و می توان آن را به مرهم های تسکین دهنده درد زخم ، همورویید و مفاصل ملتهب افزود .

میوه :


قدرت آن عموما کمتر از ریشه است .میوه تازه وخشک شده سمی است وشیوه آپاچی ، یعنی جویدن آن ، توصیه نمی شود. در گذشه آن را برای بیماری های پوستی و درمرهم های مسکن روماتیسم به کار می بردند. عصاره آن را روی زخم وتومور می مالیدند اما تاثیر چندانی ندارد .

تکثیر

.ازدیاد این گیاه از طریق بذر صورت می گیرد . بذر این گیاه به رنگ بنفش و وزن هزار دانه آن معادل ۸۴۷/۵ گرم است . در صورتیکه بذر آن اواخر اسفند و اوایل فروردین کشت شود براحتی جوانه خواهد زد . میزان بذر مورد نیاز برای هرهکتار زمین ۲۰۰ تا ۵۰۰ گرم میباشد .

آفات

از آفات مهم این گونه تشی است که به ریشه های آن صدمه وارد می کند . میوه سرخاب کولی پس از رسیدن توسط خرس و همچنین پرندگان مصرف می شود .

با توجه به پراکنش جغرافیایی نسبتاَ کم گیاه سرخاب کولی درشمال ایران و استان گلستان که بیشتر در حاشیه جاده ها و اراضی زراعی می باشند ، بمنظور حفظ ذخیره ژنی این گیاه لازم است بذر آن جمع آوری و در بانک ژن گیاهی و کلکسیونهای گیاهان داروئی نگهداری و کشت شوند . همچنین بجهت کاربرد زیادی که در طب گیاهی و صنعت دارد استفاده های بهینه از این گیاه کم آشنا صورت پذیرد

 گرد آوری مطالب : iranbanou.com

به این مطلب امتیاز دهید

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا